-
Patriarchat – patriarcha; matriarchat – …?30.01.201630.01.2016Jak nazywa się głowę rodziny, jeśli jest kobietą? Reżim to matriarchat, ale osoba? Matriarcha? (skoro w patriarchacie jest patriarcha). Jeśli takie słowo nie istnieje, to jak określić kobietę, która sprawuje w rodzinie rządy autorytarne?
Pozdrawiam serdecznie
Dorota
-
Kowalski i inni23.02.201023.02.2010Kowalski jest jednym z najpopularniejszych polskich nazwisk, Ciesielski czy Kołodziejski średnio, natomiast prawie nie spotyka się Szewskich czy Krawieckich. Wszystkie te nazwiska pochodzą od nazw popularnych zajęć, szewc i krawiec nie są egzotyczniejsi od kowala (podobnie nazwiska Szewczyk i Krawczyk nie odstają aż tak od Kowalczyka). Czy istnieje jakaś językowa teoria, skąd te dysproporcje w przypadku końcówki -ski?
-
Matematyczna agitacja3.11.20163.11.2016W matematyce używa się czasem słowa agitacja w znaczeniu 'wstępne podejście do problemu', np. Typowa agitacja w zakładzie Monty Halla to założenie, że oba wybory gracza są tak samo prawdopodobne, Wobec braku naturalnego kandydata na rozwiązanie musimy coś zaagitować.
Nie spotkałem się z takim znaczeniem w języku naturalnym. Zastanawiam się, czy można uznać je za element żargonu i swobodnie używać w tekstach matematycznych, czy może jest to zwyczajny błąd i należy wyrazić to inaczej.
-
o synonimii20.10.201120.10.2011Witam!
Interesuje mnie, czy wyrażenia:
– w związku z
– ze względu na
– przez wzgląd na
– zważywszy na
są pełnymi synonimami, jak sugeruje USJP? Moja intuicja podpowiada mi, że wymienione cztery zwroty mają dwa znaczenia: 1) wpływu na jakiś stan rzeczy (i są hiponimami względem z powodu), 2) wprowadzenie czegoś, co jest brane pod uwagę. Nie jestem jednak tego pewien, dlatego jestem ciekaw Państwa opinii.
Pozdrawiam! -
ul. Obwodnia (nie: Obwiednia) Południowa, Północna8.02.20188.02.2018Jeśli dana ulica miasta jest uznana przez użytkowników języka/opinię lokalną jako obwodnica i od lat tak się ją właśnie nazywa np. przy objaśnianiu komuś trasy, to czy oficjalne nazwanie jej ulicą Obwiednią jest wariantem poprawnym czy raczej powinniśmy pozostać przy nazwie np. ul. Obwodnica Południowa 14/3. Obwiednia to rzeczownik z zakresu geometrii (vide Doroszewski), Rybnik ma od jakiegoś czasu ul. Obwiednią Południową i Obwiednią Północną. Będę wdzięczny za odpowiedź.
-
Liczebniki zbiorowe15.02.201815.02.2018Intryguje mnie odpowiedź udzielona niedawno przez Państwa na pytanie o odmianę wyrażenia dwoje dzieci:
C. Dziękuję dwojgu dzieciom.
N. Idę z dwojgiem dzieci.
Msc. Rozmawiam o dwojgu dzieciach.
Widzę pewną niekonsekwencję. W przypadkach C. i Msc. słowo dzieci zachowuje końcówki właściwe dla tych przypadków, lecz w N. już nie. Gdyby liczebnik dwoje zastąpić rzeczownikiem para, to końcówka dzieci w N. stałaby się zrozumiała, ale
wtedy końcówki w pozostałych przypadkach przestałyby pasować.
-
Idol i fan – czy antonimy?
10.04.201710.04.2017Szanowni Państwo,
chcę nawiązać do mojego poprzedniego pytania o antonimy (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Fan-a-hejter;17642.html). W haśle „Antonim” w polskiej wikipedii jest napisane, że „do antonimów zalicza się też tzw. konwersje, czyli pary wyrazowe typu: (…) nauczyciel – uczeń”. Czy wikipedia ma tutaj słuszność? I czy w takim razie do takiej konwersji nie zaliczymy pary „idol – fan”? Nie widzę różnicy między takim zestawieniem a parą „nauczyciel – uczeń”.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
mój facet czy mój mężczyzna?29.10.200729.10.2007Czy nie sądzą Państwo, że od dłuższego czasu następuje proces deprecjacji słowa mężczyzna na rzecz wszechobecnego faceta? Mój facet to, mój facet tamto, dla facetów, o facetach, faceci są… itd. Nawet tam, gdzie naturalne wydawałoby się użycie mężczyzny jako antonimu słowa kobieta, mowa jest o facecie. Np. wiele portali internetowych ma dział Kobieta, ale już nie Mężczyzna – jest tylko Facet. Skąd taka niechęć do używania słowa mężczyzna, i to wcale nie tylko w potocznej rozmowie?
-
twór, otwór, potwór16.10.200716.10.2007Uprzejmie prosze o wyjaśnienie etymologii słów twór, potwór, otwór, twarz.
Dziękuję z góry i pozdrawiam.
G. Knyś -
Wyszczepić – wyszczepiać
26.01.202126.01.2021Czy forma wyszczepiać jest nowa? Dotychczas ludzie się szczepili. Wyszczepiać jak wykańczać.
Serdecznie pozdrawiam